تعمیر و تعویض خازن کولر گازی

خازن کولر گازی، از قطعات اصلی این دستگاه ها بوده که نقش مهمی در عملکرد صحیح  کولر دارد. از این رو تعمیر خازن کولر گازی در مواقع خرابی این قطعه، یکی از موارد مهمی است که باید به آن توجه داشت. نوسانات برق، گرمای بیش از حد، فرسودگی و استفاده طولانی ‌مدت، از جمله عواملی هستند که می توانند موجب معیوب شدن خازن شوند. در ادامه، می خواهیم بیشتر به فرآیند تعمیر و تعویض خازن کولر گازی بپردازیم، پس ما را تا انتهای این مقاله همراهی کنید.

انواع خازن کولر گازی

خازن کولرگازی در مدل‌ های مختلفی عرضه می‌شود که نوع آن به ظرفیت و طراحی دستگاه بستگی دارد. سه نوع اصلی این قطعه شامل خازن کمپرسور، خازن فن داخلی و خازن فن خارجی هستند که بسته به مدل کولرگازی در آن نصب می ‌شوند. علاوه بر این، خازن ‌های کولرگازی انواع دیگری نیز دارند.

خازن خشک معمولاً برای استفاده ‌های کوتاه‌ مدت و غیر مداوم به کار می‌ رود و از ظرفیت بالایی برخوردار است. این نوع خازن با ولتاژ پایین ‌تری کار می‌کند و تنها حدود 1 تا 3 ثانیه در مدار باقی می‌ ماند. در مقابل، خازن الکتریکی (روغنی یا دائم‌کار) دارای ظرفیت کمتر اما ولتاژ بالاتری است و به‌طور مداوم در سیستم فعال می‌ماند.  

خازن‌های الکتریکی نیز خود به دو دسته خازن کمپرسور و خازن فن تقسیم می‌شوند و بسته به نوع عملکردشان، ظرفیت‌های متفاوتی دارند. انتخاب نوع مناسب خازن برای کولرگازی تأثیر مستقیمی بر عملکرد و بهره‌وری دستگاه دارد.

نحوه عملکرد خازن کولرگازی

نحوه عملکرد خازن در کولرگازی به صورت زیر است:

• ذخیره و انتقال انرژی الکتریکی: خازن انرژی را ذخیره کرده و در لحظه مناسب برای راه‌اندازی موتور آزاد می‌کند.

• تأمین نیروی اولیه برای استارت موتور: هنگام روشن شدن کولرگازی، خازن با ایجاد ولتاژ اضافه، نیروی لازم برای راه‌اندازی کمپرسور و فن‌ها را فراهم می‌کند.

• فعال‌سازی و پشتیبانی از کمپرسور و فن‌ها: خازن استارت، موتورهای الکتریکی را در لحظه شروع به کار تقویت کرده و باعث روشن شدن سریع‌تر آن‌ها می‌شود.

• تثبیت و تنظیم ولتاژ: خازن دائم‌کار پس از راه‌اندازی موتور در مدار باقی می‌ماند و از نوسانات ولتاژ جلوگیری می‌کند.

• محافظت از قطعات الکتریکی: با تنظیم جریان ورودی، خازن از آسیب‌های ناشی از نوسانات برق به موتور و سایر اجزای کولرگازی جلوگیری می‌کند.

• افزایش بهره‌وری و طول عمر دستگاه: تثبیت ولتاژ و کاهش فشار روی کمپرسور و فن‌ها، عملکرد دستگاه را بهینه کرده و طول عمر قطعات را افزایش می‌دهد.

• کاهش مصرف انرژی: عملکرد صحیح خازن باعث می‌شود کولرگازی با کمترین فشار اضافی کار کند و مصرف برق کاهش یابد.

نحوه تعمیر و تعویض خازن کولر گازی

مراحل تعمیر خازن کولرگازی و همچنین تعویض آن، به ترتیب زیر می باشد:

1. خاموشی دستگاه و قطع کردن برق آن

ابتدا کولر را خاموش کرده و برق آن را قطع کنید. این اقدام، از خطر برق ‌گرفتگی یا آسیب به دستگاه جلوگیری می کند.

2. برداشتن پوشش کولرگازی

برای دسترسی به خازن، باید پوشش کولرگازی را باز کنید. این پوشش ممکن است در پنل داخلی یا خارجی کولرگازی قرار داشته باشد. بسته به مدل دستگاه، به دقت پیچ‌ها یا قفل‌های موجود را باز کرده و پنل را بردارید تا به خازن دسترسی پیدا کنید. معمولاً خازن در نزدیکی کمپرسور یا موتور فن‌ها قرار دارد.

3. بررسی خازن و تست آن

پس از یافتن خازن کولر گازی، باید آن را بررسی و تست کنید. در این مرحله، باید به دقت بدنه خازن را از نظر علائم خرابی بررسی کنید. اگر خازن دچار برآمدگی شده باشد، ممکن است نشان‌دهنده فشار داخلی زیاد یا نقص در ساختار آن باشد. همچنین، نشتی روغن یا مایعات از خازن نیز می تواند یک نشانه خرابی این قطعه، به‌ویژه در خازن‌ های روغنی باشد.

ترک ‌خوردگی یا سوختگی روی بدنه خازن هم می‌توانند ناشی از مشکلات داخلی باشند که به علت گرمای زیاد یا نوسانات برق ایجاد می شوند. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، معمولا به تعویض خازن کولر گازی نیاز است تا از آسیب به سیستم کولرگازی جلوگیری شود.

برای تست خازن، از مولتی‌متر استفاده کنید. مولتی‌متر را بر روی تست خازن تنظیم کرده و اتصالات آن را به پایانه‌های خازن وصل کنید. اگر مولتی‌متر نشان دهد که ظرفیت خازن بسیار پایین‌تر از حد استاندارد است یا هیچ تغییری در خوانش آن مشاهده نمی‌شود، یعنی خازن معیوب است و باید تعویض شود. همچنین، ولتاژ خازن را بررسی کنید. اگر ولتاژ خازن کمتر از مقدار معمول باشد یا ناپایدار باقی بماند، این موضوع نیز نشان‌دهنده خرابی خازن است. ولتاژ نامناسب می‌تواند به موتور و سایر قطعات آسیب بزند.

4. تعویض خازن کولر گازی

برای تعویض خازن کولرگازی، باید هنگام خرید خازن جدید، دقت کنید که ظرفیت و ولتاژ خازن جدید با مشخصات فنی کولرگازی شما مطابقت داشته باشد. این موضوع بسیار مهم است تا از عملکرد صحیح کولرگازی اطمینان حاصل کنید. خازن جدید را با دقت در جای خود نصب کنید. برای نصب خازن کولر گازی، باید دقت کرد که اتصالات خازن محکم و درست انجام شده و هیچ‌گونه فشار یا آسیبی به پایانه‌ها وارد نشود و خازن در موقعیت صحیح خود قرار گیرد. 

5. تست کولرگازی

پس از تعویض خازن کولرگازی نوبت به تست دستگاه می رسد. برای این منظور، باید کولر را روشن کرده و عملکرد آن را بررسی کرد. در این هنگام، باید از عملکرد صحیح دستگاه مطمئن شد و بررسی کرد که مشکل عدم راه‌اندازی کمپرسور یا روشن نشدن کولرگازی رفع شده باشد. در صورت کارکرد درست و بهینه دستگاه، فرآیند تعویض خازن به درستی انجام شده است.