نورسنجی در دوربین های دیجیتال

این روزها، هر دوربین دارای یک نورسنج داخلی است. نورسنجی امری اساسی است زیرا به دوربین کمک می کند دقیقا بداند کجا و چگونه به نور درون کادر نگاه کند. بدون درک نورسنجی در عکاسی ، حتی اگر نور زیادی برای کار با آن وجود داشته باشد، می توانید به یک تصویر با نوردهی ضعیف دست پیدا کنید در عکاسی، دانستن در مورد اندازه گیری نور و همچنین نقش هر حالت اندازه گیری نور بسیار مهم است. این موضوع به این دلیل است که به شما کمک می کند نوردهی عکس خود را کنترل کنید. یا به زبان ساده، روشنایی عکس خود را کنترل کنید و به نوردهی ثابت و دقیق دست پیدا کنید..

دانستن نحوه استفاده از نورسنج به درک تأثیر متقابل سرعت شاتر ، ISO و دیافراگم بستگی دارد . با خواندن نورسنج در دوربین می توانید هر یک از این مقادیر را تا زمانی تنظیم کنید که چشمان شما و نورسنج هر دو موافق باشند، یا اگر در حالت خودکار عکس می گیرید، می توانید مستقیماً به دوربین خود کمک کنید تا این کار را برای شما انجام دهد. در هر دو مورد، اگر در حالت خودکار یا دستی عکاسی می‌کنید ، استفاده صحیح از نورسنج برای گرفتن عکس‌های با نوردهی صحیح ضروری است. در این مقاله قصد داریم هر آنچه را که برای درک نورسنجی در دوربین خود نیاز دارید به اشتراک بگذاریم. و تا پایان کار، می‌توانید حالت‌های مختلف اندازه‌گیری را انتخاب کنید ، به علاوه می‌دانید چگونه دوربین خود را برای نتایج عالی اندازه‌ گیری کنید.

کاربر گرامی در صورت نیاز به تعمیر دوربین دیجیتال با گارانتی و خدمات پذیرش در محل با زود کمک تماس بگیرید.

نورسنجی در عکاسی چیست؟

به طور خلاصه، نورسنجی در دوربین را می توان به عنوان فرآیند اندازه گیری نور یک صحنه قبل از گرفتن عکس تعریف کرد . این فرآیند با استفاده از نورسنج انجام می شود .

نورسنج با تشخیص میزان نوری که به سنسور یا سوژه برخورد می کند کار می کند . با پیروی از اطلاعات ارائه شده توسط نورسنج، می توانید تنظیمات مثلث نوردهی، دیافراگم، سرعت شاتر، ISO را انتخاب کنید که منجر به نوردهی بهینه برای سوژه شما می شود.

هر نوع نورسنج با محل قرارگیری نورسنج تعریف می شود. امروزه بیشتر عکاسان از نورسنج در دوربین به جای یک دستگاه دستی جداگانه استفاده می کنند. با این حال، نورسنج های دستی در برخی موارد بسیار مهم هستند، همانطور که در زیر خواهیم دید.

یکی دیگر از کاربردهای نورسنج ، یافتن این است که کدام جنبه از یک صحنه یا سوژه بیشترین نور را دارد. اگر تغییرات شدیدی در شدت نور در صحنه وجود داشته باشد، انتخاب حالت نورسنجی مناسب تفاوت بین یک سوژه با نوردهی مناسب و یک عکس ضعیف خواهد بود.

نورسنجی در دوربین چگونه کار می کند؟

نورسنج دوربین دیجیتال از یک طرح اندازه گیری بازتابنده برای اندازه گیری نوردهی استفاده می کند. معمولاً هنگام روشن بودن دوربین یا با نیم فشار دادن شاتر نورسنج به طور مداوم فعال می شود. ابتدا، دوربین نوری را که از سوژه از طریق لنز بازتاب می‌شود (TTL) می‌گیرد . سپس، نورسنج داخلی به شما اطلاع می دهد که آیا تصویر در معرض نور کم (not enough light)، نوردهی خوب، یا نوردهی بیش از حد ((too much light) است.

سیستم نورسنجی TTL همچنین به دوربین کمک می کند تا در صورت استفاده از تنظیم فلاش، میزان نوردهی را اندازه گیری کند. به طور خلاصه، استفاده از نورسنج در عکاسی بهترین راه برای گرفتن نوردهی خوب و به حداقل رساندن زمان صرف شده در پردازش است.

نورسنجی در عکاسی با استفاده از یکی از انواع نورسنجی زیر توضیح داده می شود :

نورسنجی انعکاسی

نورسنجی انعکاسی همان چیزی است که دوربین شما برای اندازه گیری نور موجود استفاده می کند. به بیان ساده، دوربین با قضاوت نوردهی بر اساس نور بازتاب شده از سوژه اندازه گیری می کند.

نورسنجی بازتابنده

دوربین‌های دارای نورسنج داخلی ، مانند همه دوربین‌های دیجیتال مدرن، از نورسنجی بازتابنده استفاده می‌کنند . این نورسنجی در دوربین بیش از اندازه کافی دقیق است، اما گاهی اوقات نورسنج ممکن است با تغییرات ناگهانی در جذب نور در صحنه اشتباه گرفته شود. یکی از نمونه ها نور سنجی از لباس سفید عروس است که متوجه می شود کت و شلوار تیره داماد کم نور است.

اندازه گیری نور حادثه

نورسنج های دستی برای اندازه گیری مستقیم میزان برخورد نور با یک سوژه استفاده می شود. این کار با قرار دادن متر نزدیک به سوژه انجام می شود. ناحیه دایره ای سفید (نوم کره) جایی است که نور برای اندازه گیری جمع آوری می شود. نورسنجی تصادفی با نورسنجی انعکاسی متفاوت است زیرا دستگاه نور را قبل از انعکاس از سوژه اندازه گیری می کند. بنابراین، می توانید اندازه گیری کمی دقیق تر از کل روشنایی در منطقه را بدست آورید.

پیشنهاد سایت: آموزش عکاسی با دوربین کانن

حالات مختلف نورسنجی

برای درک نحوه استفاده از نورسنجی در دوربین ، 4 روش اصلی را که دوربین می تواند برای Exposure Metering ارائه می‌ دهد را با یکدیگر بررسی می نماییم. هر تنظیمات دوربین شما را در مورد آنچه که در قاب مهم است، آگاه می کند.

نورسنجی ماتریسی در دوربین (Matrix Metering) یا سنجشی (Evaluative)

در این حالت نورسنج تمام سطح کادر صحنه (که در منظره یاب دیده می شود) را در نظر می گیرد و آن را به چند بخش تقسیم می کند. دوربین، نور هر بخش را بطور جداگانه اندازه گیری می کند و آن را به صورت الکترونیکی تجزیه و تحلیل نموده و متوسط نور بخش های مختلف را محاسبه می نماید و بر اساس آن، تنظیمات پیشنهادی نورسنجی در دوربین برای نوردهی انجام می پذیرد. به همین دلیل این نوع نورسنجی به نام نورسنجی چند الگویی (Multi-pattern) یا چند بخشی (Multi-segment) نیز خوانده می شود.

در نورسنجی ماتریسی تحلیل اندازه گیری روشنایی در بخش های مختلف، بر اساس نقطه فوکوس و نواحی اطراف آن انجام می پذیرد بطوریکه در تحلیل داده ها و ارزش گذاری مناطق مختلف کادر تصویر، به مناطق نزدیک به نقطه فوکوس ارزش بیشتری می دهد. علاوه بر این در دوربین های جدیدتر از الگوهای تحلیلی پیچیده تری همچون در نظر گرفتن رنگ ها، فاصله یا نواحی پر نور، استفاده می شود تا نتایج دقیق تری از نورسنجی بدست آید.
نورسنجی ماتریسی به عنوان پیش فرض دوربین های عکاسی در نظر گرفته شده است و در صحنه هایی که در آنها تضاد نوری زیادی وجود ندارد به خوبی عمل می کند. در عکاسی انجام شده توسط عموم کاربران، این حالت بیشترین استفاده را دارد و معمولا به عنوان حالت پیش فرض در دوربین های عکاسی در نظر گرفته می شود.

نورسنجی نقطه ای در دوربین  (Spot Metering)

در نورسنجی نقطه ای بخش بسیار کوچکی از سطح کادر که در نقطه فوکوس واقع شده است (در حدود 1 تا 5 درصد از سطح کل کادر در منظره یاب) برای نورسنجی در نظر گرفته می شود و اندازه گیری نور فقط برای آن ناحیه انجام می پذیرد. البته اندازه این سطح کوچک در دوربین های مختلف مختصری فرق می کند.

این نوع نورسنجی، بیشترین دقت و کنترل بر نوردهی سوژه را برای عکاس فراهم می کند. استفاده از این حالت نورسنجی برای دقت در نوردهی سوژه های کوچک بکار می رود. مثلا در عکاسی از ماه یا عکاسی از یک سوژه کوچک که نسبت به باقی قسمت های کادر تصویر روشن تر یا تاریک تر است. مهارت در استفاده از این نوع نورسنجی به تمرین بیشتری نیاز دارد.
نکته مهم در استفاده از نورسنجی نقطه ای این است که مطمئن شوید نقطه ای از کادر تصویر را که دارای تون میانه است برای نورسنجی انتخاب کرده باشید تا نتیجه مناسبی بدست آورید.
گر چه با استفاده از حالت نورسنجی نقطه ای، می توان کنترل بیشتری بر روی اندازه گیری نور و نوردهی مورد نیاز سوژه ایجاد نمود ولی کار با این حالت ها کمی دشوارتر است زیرا منطقه کوچکی از کادر صحنه در نظر گرفته می شود و احتمال خطا افزایش می یابد.

از کاربردهای دیگر نورسنجی نقطه ای این است که اگر در صحنه عکاسی، منطقه ای وجود دارد که تونالیته آن به خاکستری میانه نزدیک است و شما قصد دارید تمرکز نورسنج را بر روی آن منطقه متمرکز نماید، از نورسنجی نقطه ای استفاده کنید.
هنگامی که شما از نحوه بازتاب نور از سطح سوژه مطمئن نیستید و یا اینکه قصد دارید از کارت خاکستری 18% (استاندارد) در صحنه عکاسی استفاده کنید، نورسنجی نقطه ای می تواند مفید باشد.
با این وجود نورسنجی نقطه ای به دلیل کوچکی سطحی که مورد نورسنجی در دوربین قرار می گیرد، کاربرد کمی دارد.

نورسنجی جزئی در دوربین عکاسی یا بخشی

این حالت شبیه به نورسنجی نقطه ای است با این تفاوت که بخش بزرگتری از ناحیه مرکزی کادر (در حدود 10 تا 15 درصد منظره یاب) برای نورسنجی در نظر گرفته می شود. این حالت نورسنجی در برخی برندها مثل نیکون، بطور معمول استفاده نمی شود.

از کاربردهای نورسنجی جزئی، عکاسی پرتره با نور پشتی (Back-lit) است که کمک می کند نوردهی طوری انجام شود که چهره فرد در مقابل روشنایی زیاد پسزمینه، خیلی تاریک و کم نور (Under exposed) نشود.
نورسنجی جزئی و نقطه ای در مواقعی مناسب هستند که سوژه شما نسبتا کوچک است و در صحنه ای قرار دارد که به نورسنجی دقیق کل کادر نیازی ندارید.
می توان برای انجام نوردهی خلاقانه و تنظیم نور بخش های خاصی از صحنه از نورسنجی جزئی و نقطه ای استفاده کرد ، خصوصا در شرایطی که نور محیطی غیر معمول است. (Partial Metering)

نورسنجی با اولویت مرکز دوربین دیجیتال  (Center Weighted Metering)

نورسنج دوربین در این حالت کل سطح کادر را برای نورسنجی در نظر میگیرد با این تفاوت که مناطق مرکزی کادر تصویر را در اولویت قرار می دهد و با نقطه فوکوس کاری ندارد.
این نورسنجی دوربین برای محاسبه متوسط نور صحنه، وزن بیشتری برای مناطق مرکزی در نظر گرفته می شود و مناطق دورتر از ناحیه مرکزی ارزش کمتری در محاسبه نهایی دارند طوری که عملا نواحی لبه ها و گوشه های کادر تاثیر چندانی در ارزیابی نهایی نورسنجی نخواهند داشت. این حالت کمک می کند که نوردهی تصویر کمتر تحت تاثیر مناطق روشن یا تاریک در پیش زمینه یا پس زمینه سوژه قرار گیرد.

بسیاری از عکاسان ترجیح می دهند نورسنجی با اولویت مرکز را به عنوان پیش فرض دوربین انتخاب کنند. در نورسنجی با اولویت مرکز علاوه بر اینکه تمامی سطح صحنه در محاسبه نورسنجی در نظر گرفته می شود، در این حالت نسبت به نورسنجی ماتریسی، نتایج اندازه گیری نور قابل پیش بینی تر است. این روش نورسنجی در مواردی که نوردهی سوژه اهمیت زیادی دارد و نوردهی باقی صحنه از اهمیت زیادی برخوردار نیست مناسب می باشد. در عکاسی پرتره خصوصا در محیط بیرون (Outdoor)، عکاسی در شرایط پر کنتراست و عکاسی از طبیعت بی جان از این نوع نورسنجی در دوربین دیجیتال بیشتر استفاده می شود.

محل قرار گیری نورسنج دوربین

معمولاً می توانید نورسنج را در دوربین در امتداد پایه منظره یاب الکترونیکی، منظره یاب نوری یا صفحه نمایش LCD مشاهده کنید. یک خط ساده با بخش ها و محور -/+ کل صفحه نمایش نورسنج داخلی را تشکیل می دهد . وقتی گیج مقدار نوردهی منفی (EV) را نشان می‌دهد، نورسنج دوربین حس می‌کند که سوژه یا تصویر حاصل کم نوردهی می‌شود و بالعکس. شما باید تا حد امکان نزدیک به مرکز محور یا 0 را هدف بگیرید.

بیشتر بخوانید: آموزش تمیز کردن دوربین دیجیتال به صورت حرفه ای

قفل نورسنجی خودکار (AE Lock)

وقتی که ناحیه فوکوس از ناحیه مورد نظر برای نورسنجی متفاوت می باشد و یا هنگامی که قصد دارید از چندین صحنه مختلف با یک نوردهی ثابت عکس بگیرید از عملکرد قفل نورسنجی خودکار (Auto Exposure Lock) استفاده می شود.
نحوه قفل نورسنجی خودکار در دوربین های مختلف کمی متفاوت است. در بیشتر دوربین های کانن و نیکون، برای قفل نورسنجی خودکار، دکمه ای بر روی بدنه وجود دارد.
نحوه عملکرد نورسنجی دوربین عموما به این شکل است که پس از نیم فشار بر روی دکمه شاتر، سیستم اتو فوکوس و نورسنجی دوربین همزمان فعال شده و صحنه مورد نظر نورسنجی می گردد. با فشار دادن دکمه قفل نورسنج، نورسنجی در آخرین وضعیت خود ثابت می ماند و اگر مجدد دوربین را در جهت دیگری بگیرید و فوکوس مجدد کنید، نورسنجی جدید انجام نشده و دوربین طبق نورسنجی قبلی عمل می کند.

وقتی که نورسنج قفل می شود، در روی مانیتور و منظره یاب دوربین های کانن علامت * و دوربین های نیکون علامت AE-L دیده می شود.
هر موقع که دکمه قفل نورسنج فشار داده شود، آخرین نورسنجی انجام شده قفل می شود. تا زمانی که نورسنجی در دوربین روشن است، نورسنج در وضعیت قفل شده باقی می ماند. با خاموش شدن نورسنج، قفل نیز غیر فعال می گردد.

نقش نورسنج در حالت های خودکار و دستی تنظیم نوردهی

نورسنجی در دوربین اصولا ابزاری کمکی است که بر اساس برنامه ای که در آن تعبیه شده است، پس از دریافت نور بازتاب شده از صحنه، عوامل موثر در نوردهی (سرعت شاتر، روزنه دیافراگم و ISO که به عنوان مثلث نوردهی شناخته می شوند) را ارزیابی نموده و تنظیمات نوردهی مناسب را پیشنهاد می کند.
در دوربین های عکاسی حالت (Mode) های مختلف تنظیم نحوه نوردهی تعبیه شده است که از طریق عملکرد سیستم نورسنجی در دوربین کار می کنند. عموما تنظیم ISO بطور جداگانه در وضعیت دستی یا خودکار تنظیم می شود و حالت های تنظیم نوردهی با توجه به آن عمل می کنند.

حالت تنظیم دستی نوردهی (M mode)

وقتی تنظیم نوردهی دوربین در حالت دستی (حالت M) است، تنظیم سرعت شاتر و اندازه روزنه دیافراگم بطور دستی توسط عکاس انجام می شوند. نورسنج دوربین بر اساس اندازه ISO که از قبل تعیین شده است و با توجه به استاندارد نوری مورد نظرش، وضعیت نوری که قرار است هنگام عکاسی به سنسور برسد را از طریق نمایشگر مدرج خود که عموما در داخل منظره یاب (Viewfinder) یا بر روی مانیتور دوربین مشاهده می شود، نمایش می دهد.

اگر مقدار نور ورودی توسط نورسنج، کم تر از میزان لازم برآورد شود، نشانگر تراز (Level Indicator) در سمت چپ نقطه وسط خط مدرج قرار می گیرد و اگر مقدار نور بیشتر از میزان لازم باشد، نشانگر در سمت راست نقطه وسط قرار خواهد گرفت. اگر تنظیمات انجام شده برای نوردهی مناسب باشد، نشانگر در وسط خط مدرج قرار می گیرد.
هر چه اختلاف نورسنجی (Light Metering) با تنظیماتی که برای نوردهی (Exposure) انجام شده است بیشتر باشد فاصله نشانگر از نقطه وسط خط مدرج دورتر و هر چه تنظیمات نوردهی با نتیجه نورسنجی مناسب تر باشد، نشانگر به خط وسط نزدیک تر خواهد بود.

حالت تنظیم خودکار نوردهی (P mode)

در حالت های تمام خودکار سیستم نوردهی دوربین (حالت P )، وقتی اندازه ISO تعیین شده باشد، با انجام نورسنجی، تنظیمات مورد نظر نورسنج یعنی سرعت شاتر و اندازه روزنه دیافراگم، بطور خودکار برای ثبت عکس استفاده می شود. البته اگر تنظیم ISO بر روی حالت خودکار قرار گیرد، تمام عوامل تنظیم نوردهی (اجزای مثلث نوردهی) بطور خودکار توسط دوربین تعیین می گردند.

✔ نحوه تبدیل دوربین عکاسی به وب کم رو اینجا یاد بگیر. 

حالت های تنظیم نیمه خودکار نوردهی

در حالت های نیمه خودکار تنظیم نوردهی، یکی از عوامل روزنه دیافراگم یا سرعت شاتر به صورت دستی تنظیم شده و عامل دیگر توسط نورسنج تعیین می گردد.
در حالت نیمه خودکار اولویت روزنه دیافراگم (Av در کانن یا A در نیکون)، اندازه روزنه دیافراگم به صورت دستی تعیین می گردد و نورسنج دوربین پس از ارزیابی نور ورودی به دوربین، اندازه سرعت شاتر را تعیین می نماید. همچنین در حالت نیمه خودکار اولویت سرعت شاتر (Tv در کانن و S در نیکون)، اندازه سرعت شاتر بطور دستی تنظیم شده و دوربین پس از نورسنجی، اندازه روزنه دیافراگم مناسب را مشخص می نماید.