تعمیر برد هارد دیسک و تعویض آن

تعمیر برد هارد دیسک از جمله موارد مهم تعمیری است که نیاز به دقت و تخصص کافی داشته و باید توسط کارشناسان مجرب تعمیر هارد انجام شود. برد هارد در واقع بخش الکترونیکی هارد دیسک بوده که کار آن، پردازش فرمان ها، کنترل حرکت هد و برقراری ارتباط با سیستم است. خراب شدن برد هارد می تواند به دلایلی مانند نوسانات برق، خرابی اجزای الکترونیکی یا وارد شدن آسیب ‌فیزیکی به هارد دیسک رخ دهد. در ادامه این مقاله، به بررسی این دلایل و  نحوه تعمیر و تعویض برد هارد دیسک می پردازیم. با ما همراه باشید.

عملکرد برد هارد چگونه است؟

همانطور که پیشتر گفته شد، این برد که به‌ عنوان برد کنترل یا PCB هم شناخته می ‌شود، در واقع بخش الکترونیکی هارد دیسک بوده که وظیفه ای مدیریتی و پردازشی را بر عهده دارد. پردازش اطلاعات، کنترل حرکت هد هارد و همچنین ارتباط با سیستم از جمله مواردی است که برد هارد دیسک آن ها را انجام می دهد.

وظیفه پردازش برد هارد، این گونه است که برد، اطلاعات دریافت شده از سیستم عامل و دستگاه ‌های متصل را پردازش کرده و دستورهای خواندن یا نوشتن اطلاعات را تشخیص می دهد. همچنین، کنترل و مدیریت عملکرد هد هارد نظیر جابجایی هدها در طول پلاتر هارد و قرار دادن آن ‌ها در موقعیت‌ های صحیح برای خواندن یا نوشتن داده ‌ها، از دیگر وظایف برد هارد می باشد.

گفتنی است که وظیفه مدیریت کردن ارتباط با سیستم نیز بر عهده برد هارد دیسک است. این برد، از طریق رابط‌های مختلف مانند SATA، SCSI، یا IDE با سیستم ارتباط برقرار کرده و آن را مدیریت می کند. لازم به ذکر است که حافظه کش (Cache) هارد هم توسط این برد انجام شده و موجب می شود که داده ‌ها بین حافظه کش و پلاتر هارد جابجا شوند.

موارد ذکر شده، بخشی از مهم ترین وظایف برد هارد بود. در ادامه به فرآیند تعمیر برد هارد دیسک و همچنین تعویض آن خواهیم پرداخت.

دلایل خراب شدن برد هارد دیسک

در این بخش، به مهم ترین دلایل خرابی برد هارد دیسک اشاره می کنیم که شامل موارد زیر می شوند:

• نوسانات برق

• افزایش دمای زیاد هارد

• نوسانات میدان‌ های الکترومغناطیسی

• شوک‌های الکتریکی و اتصال کوتاه هارد

• خرابی فریمور هارد

• خرابی قطعات الکترونیکی

• عوامل محیطی مانند رطوبت، گرد و غبار، و شرایط نامساعد نگهداری از هارد

نحوه تعمیر برد هارد دیسک

پس از شرح اهمیت برد هارد و وظایف آن، اکنون به نحوه تعمیر این برد و مراحل آن می پردازیم. این مراحل، شامل موارد زیر می شوند:

شناسایی مشکل

اولین مرحله در تعمیر برد هارد، شناسایی دقیق مشکل است. این مرحله باید با دقت انجام شده و با استفاده از ابزارهای مخصوص عیب یابی مانند مولتی ‌متر برای تست مدار و پیدا کردن قطعات خراب نظیر خازن‌ ها، دیودها و مقاومت‌ ها انجام گیرد.

تعمیر یا تعویض قطعات آسیب دیده

دومین مرحله در تعمیر برد هارد دیسک، تعمیر یا تعویض قطعات معیوب است. این قطعات می توانند فیوزها و دیودها، کنترلر اصلی یا تراشه ROM باشند.

تست هارد

پس از بررسی مشکل، شناسایی قطعات آسیب دیده و تعمیر یا تعویض آن ها، نوبت به تست نهایی هارد می رسد. برای این منظور، باید دید که آیا هارد در سیستم شناسایی شده و اطلاعات ذخیره شده بر روی آن قابل دسترسی هستند یا خیر. با استفاده از نرم ‌افزارهایی مانند CrystalDiskInfo، می توان صحت عملکرد هارد را در سیستم بررسی کرد.

تعویض برد هارد دیسک

در صورت شناسایی مشکل و اطمینان از قابل تعمیر نبودن برد، باید برای تعویض برد هارد دیسک اقدام کرد. برای این منظور، لازم است که به ترتیب زیر عمل کرد:

• ابتدا باید هارد را از سیستم جدا کرده و آن را در محیطی تمیز و عاری از گرد و غبار قرار داد.

• در مرحله بعدی برای دسترسی به برد، باید پیچ های هارد را باز کرد.

•  بعد از باز کردن پیچ ها، باید برد را به آرامی از هارد جدا کرد. لازم به ذکر است که این مرحله را باید با دقت زیاد و به آرامی انجام داد تا از آسیب دیدن کانکتورها یا قطعات حساس هارد جلوگیری شود.

• حالا باید اطلاعات تراشه ROM برد قبلی را به برد جدید منتقل کرد. این تراشه که در برخی از هاردها وجود دارد، اطلاعاتی را در خصوص کارکرد و کالیبراسیون هارد ذخیره می‌کند. در صورتی که برد جدید نصب شود، این اطلاعات باید از برد قدیمی به برد جدید منتقل شود تا هارد دیسک به درستی کار کند.

• اکنون نوبت به نصب برد جدید می رسد. در این مرحله، باید به همان ترتیبی که برد قدیمی از هارد جدا شد، برد جدید را در جای خود قرار داده و پیچ های هارد را بست.

• در نهایت هم باید هارد را با برد جدید تست کرده و از صحت عملکرد آن مطمئن شد.  

پیشگیری از خراب شدن برد هارد دیسک

پس از شرح نحوه و مراحل تعمیر و تعویض برد هارد، اکنون به اقدامات پیشگیرانه از خرابی این قطعه مهم در هارد دیسک می پردازیم که عبارتند از:

• استفاده از محافظ برق و UPS برای جلوگیری از آسیب های احتمالی ناشی از نوسانات برق

• حفظ دمای مناسب هارد و جلوگیری از افزایش دمای زیاد آن

• مراقبت از هارد و محافظت آن از عوامل محیطی مانند رطوبت و گرد و غبار و همچنین ضربه خوردن هارد

• اطمینان از اتصال صحیح هارد به سیستم